Folikülit (Kıl Kökü İltihabı)

Folikülit kıl kökü iltihabıdır. Kılı çevreleyen ağrılı bazen içi irinli şişlik olarak görülür. Boyun ve kasık gibi derinin kıvrım yerleri ile sakal bölgesi ya da cinsel organlar gibi sürtünmeye maruz kalan alanlarda daha kolay oluşur. Bazı durumlarda folikülit ortaya çıkma riski artar. Bunlar; sıcak ve terleme, aşırı kilo, dar kıyafetler, tıraş olma (özellikle sık ve tahriş edici tıraş), vücut direncini azaltan bazı hastalıkların varlığı (şeker hastalığı, lösemi, AIDS gibi) akne ya da ekzema gibi bir deri hastalığının varlığı, deri bütünlüğünün bozulduğu durumlar (sıyrıklar, ameliyat yeri kesisi gibi), bazı ilaçların uzun süreli kullanımı ve temiz olmayan küvette yapılan sıcak banyodur.

Hafif olgularda o bölgeye uygulanacak sıcak kompresler ile birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşme görülebilir. Folikülitli olan deri bölgesi temizleyiciler ile temiz tutulmalıdır. Daha şiddetli ve sayıca artmış folikülitlerin tedavisinde antibiyotik kremler ya da ağızdan antibiyotik kullanılmalıdır. Çok ilerlemiş olgularda biriken cerahatin akıtılması için folikülit üzerinde kesi yapılması şeklinde küçük bir cerrahi işlem gerekebilir.

Hastalarda önce bir sivilce şeklinde başlar. Sonra bu bölgede bir kaşıntı olur. Kaşıntıyı deri döküntüleri izler. Bu durum saç ve sakal bölgesinde ise irinli akıntılar olabilir. Bu akıntılar arkasından kabuklanma olabilir. Bu durum en sık boyun, kasık ve genital bölgede görülür.

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Follikülit genelde korkulacak bir durum değildir. Ama tedavi edilmezse enfeksiyon yayılabilir. Diyabetli olan, kortizon kullanan veya kemoterapi gören kişilerde bu durum görülebilir. Enfeksiyon yayılırsa mikroorganizmalar kan dolaşımına girerler. Sepsis denilen bir tablo gelişir ki bu nadirdir. Fakat çok ciddi bir durumdur. Ölümcül olabilir. Acil yoğun bakım tedavisi gerektirir. Bu hastalarda bilinç bulanmaya başlar. Hasta uyaranlara cevap vermez. Bilinç kaybı görülebilir. Hastalarda yüksek ateş vardır. Dudaklar mordur. Hasta oksijen ihtiyacı içindedir. Kalp hızlı atar. Hastanın şiddetli ağrısı vardır.

Follikülitler çeşitli şekilde derinin tahrişi ile oluşan bir durumdur. Yünlü, sıkı giysiler, başa takılan çeşitli gereçler deride bozulmaya yol açarak follikülit dibinde enfeksiyon oluşmasına yol açar. Erkeklerdeki follikülitin en büyük nedeni sakallardır. Sakalların ters çıkarak tekrar cilde girmesi veya traş sırasında cildin kesilmesi, tahriş edilmesi follikülite yol açar.

Follikülit ilk başlangıçta yukarıdaki önlemler alınarak ve gerekli tıbbi ilaç tedavisi ile düzelir. Düzelmeyen vakalarda enfeksiyon oluşmuşsa enfeksiyonun tipine göre gerekli ilaçlar kullanılmalıdır.

Bu tıbbi tedavi ile birlikte vaka sık sık nüks ediyorsa ve hasta şişmansa zayıflatılmalıdır. Yüzde oluşan follikülitlerde kişi mümkünse elektrikli traş makinesi ile traş olmalıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda en azından her traştan sonra jilet değiştirilmelidir. Folliküliti olan kişiler kullandığı sabun ve şampuanları mutlaka uzman hekime danışarak kullanmalıdır. Özellikle spor yapan kişiler kişisel hijyen konusunda daha dikkatli olmalıdır. Her gün mutlaka duş almalıdır. En son olarak da bu kişiler sıkı giysilerden uzak durmalı, mümkün olduğunca geniş giyişiler giymelidir.